Kenmerkend voor Maastricht is de compacte stad met vaak ondermaatse voorzieningen en opgehoopt verkeer. Uit de Fietsbalanssteekproef van 2006 bleek dat fietsers in Maastricht minder over vrijliggende fietspaden rijden dan gemiddeld in grote steden. In Maastricht moeten fietsers dus vaker op dezelfde rijbaan rijden als gemotoriseerd verkeer (over fietsstroken of gemengd profiel in plaats van een fietspad). Tussenbermen ontbreken of zijn van minimale afmetingen. Fietspaden zijn vaak bromfietspaden. De veiligheidseisen lijken een stuk lager dan die voor voetgangers die bijna in de hele stad over verhoogde trottoirs beschikken. 30 km-gebieden zijn vaak minimaal herkenbaar en worden onderbroken door grijze wegen. Erven (15 km/uur) worden weinig toegepast. Wat kruisingen betreft constateert de afdeling veel kleine rotondes met fietsstroken en enkele dubbelstrooksrotondes, deze typen zijn lastiger en onveiliger dan de standaardrotondes met fietspaden (die in Maastricht gelukkig wel ook worden toegepast).

Hieronder voorbeelden, geen complete lijst, van kenmerkende onveilige situaties in Maastricht. Reacties zijn welkom!

Verkeersonveilige gebieden

Het stadscentrum. Door veel activiteit in voor fietsers cruciale delen van het de binnenstad is het doorkruisen daarvan niet onproblematisch. Denk aan smalle straten met vrachtwagens, bussen en onoverzichtelijke situaties. Voorbeelden:

• Grote Gracht – Markt – Gubbelstraat (bussen domineren de straat, marktverkeer)
• Brusselsestraat (gevaarlijk inhalen)
• Wycker Brugstraat (vrachtwagens, overstekend verkeer bij zijstraten, langsparkeren)
• Capucijnenstraat (smalle rijbaan met veel parkeerzoekverkeer)
• Donkere paaltjes op de rijbaan

Dit beperkt vermoedelijk de leeftijd waarop ouders kinderen zelfstandig door het centrum laten fietsen terwijl dat voor allerlei voorzieningen wel wenselijk is. Ook valt te verwachten dat ouderen eerder afzien van het gebruik van de fiets. Dat is wat de Fietsersbond ook daadwerkelijk heeft gehoord in relatie tot de Brusselsestraat.

Bedrijventerrein Beatrixhaven wordt gekenmerkt door heel intensief zwaar vrachtverkeer, doorgaand autoverkeer, te weinig fietspaden, smalle tussenbermpjes. Het verkeer in de Beatrixhaven is in enkele jaren sterk toegenomen door de verbinding met de A2 en door intensievere benutting van de bedrijfskavels. Ook zijn er onveilige kruispunten. Voorbeelden:

• kruispunten als Fregatweg-Klipperweg, Willem Alexanderweg-Galjoenweg en Willem Alexanderweg-Balijeweg (ontbreken van snelheidsremmende voorzieningen of verkeerslichten, fietsoversteken over dubbele rijstroken, ontbrekende of onveilige opstelplekken, onverlichte uitgebogen fietspaden)
• rotonde Fregatweg-Hoekerweg (dode hoeken)
• Galjoenweg (incompleet fietspad, erg smal fietspad, ontbreken van tussenberm, tegelfietspad wordt soms over het hoofd gezien en opgevat als voetpad)
• Willem Alexanderweg (aan een zijde een fietsstrook i.p.v. een vrijliggend fietspad)
• Balijeweg (incompleet fietspad, erg smal fietspad zonder tussenberm)
• Ankerkade (geen vrijliggende fietspaden, meerdere ongevallen bij kruisen rails)
• Fregatweg (ondanks vele inritten is het snelheidsregime 50 km/uur ipv 30)

De onveiligheid op dit bedrijventerrein is natuurlijk geen stimulans om daar met de fiets naar de werkplek te gaan. Dat treft honderden werknemers maar ook klanten. Zeker zo ernstig is dat over het bedrijventerrein onveilige en onaantrekkelijke doorgaande fietsroutes liggen, denk aan Maastricht-Bunde en Maastricht-Borgharen-Itteren vv.

Verkeersonveilige wegvakken

50 km wegen/straten zonder fietsvoorzieningen (grijze wegen) of met smalle fietsstroken en vaak met langsparkeren. Hieronder vallen ook busroutes. Voorbeelden:

• Sint Gerardusweg (ook vanwege sluipverkeer)
• Parallelweg (bussen links en rechts van fietsers)
• Cabergerweg (vooral relevant voor fietsers die langzaam bergop kruipen)
• Fort Willemweg door industrieterrein Bosscherveld (zwaar verkeer)
• Ruttensingel
• Ambyerstraat-noord
• P.H. Spaaklaan in Randwyck (lange rechte straat zonder fietsvoorzieningen)
• Adelbert van Scharnlaan (heel krap profiel, langsparkeren, afdekking bij straathoeken)
• Termileslaan (geen ruimte voor fietsers)
• Bieslanderweg (buiten de bebouwde kom, 60 km/uur) in het donker (automobilisten verblinden elkaar en zien fietsers en wandelaars moeilijk)

Tweerichtingsfietspaden en sommige eenrichtingsfietspaden met brommers:

• Limburglaan (veel inhaalbewegingen over de strook voor tegemoetkomende fietsers)
• Viaductweg (te smal)
• Kastanjelaan (obstakels in de berm)
• Bosscherweg (heel erg smalle fietspaadjes)
• Fietstunnel tussen Scharn en het station (onoverzichtelijke bocht met brommers en illegale tegenrijders)
• Severentunnel (te smal)

Straten met veel aanliggende bestemmingen (winkels, diensten) die tegelijk een drukke verkeersader zijn met langsparkeren (vaak 50 km straten).

• Scharnerweg
• Dorpsstraat
• Burgemeester Cortenstraat

Obstakels in de rijlijn:

• Koningin Emmaplein (opstaande rand)
• Bosscherweg (smal fietspad)
• Prins Bisschopsingel (paaltjes op het fietspad)

Denkend aan een individuele fietser onder doorsnee omstandigheden liggen ongevallen met obstakels niet zo voor de hand. Voor fietsers die dicht achter een ander fietsen (groepen, stellen), met natte brillenglazen of een zichtbeperking of wanneer het verkeer in de omgeving aandacht vraagt (heel normaal bij een kruispunt) kan de klap heel hard aankomen. Dodelijk zelfs.

Verkeersonveilige oversteekplaatsen, kruispunten of rotondes:

Oversteekplaatsen op wegen met hard rijdend verkeer, (50 km/wegen en zeker bij 70 en 80 km/uur-wegen, ook bij wegen of straten met veel snelheidsovertreders), met dubbele stroken of een groot aantal rijbanen. Hierbij is nodig te beseffen dat de wettelijke snelheid vaak niet de veilige snelheid is bij een confrontatie. Bij hogere snelheden moeten de wegen dan ook navenant worden ingericht maar dat is in werkelijkheid niet altijd het geval. Voorbeelden:

• Alle oversteekplaatsen voor de fietspaden langs de Kennedysingel (verbeterd in 2012, maar blijven gevaarlijk)
• P. Debyelaan bij stalling AZM en Dr. Tanslaan (onduidelijk uit welke richting kruisend verkeer komt)
• Molensingel/Steynboeckel
• Rijksweg/Bronckweg
• Sint Annalaan
• Dokter Bakstraat
• Tongerseweg in Wolder
• Demertstraat (schoolroute richting J. Bechlaan)
• Fregatweg buiten de bebouwde kom (bij Boekenderweg)

Onoverzichtelijke, te grote of juist te kleine kruispunten:

• Boschstraat kruispunt met Achter de Barakken
• Verkeersplein Via Regia (te hoge snelheid autoverkeer door veel te ruime bochten, gebrekkige zichtlijnen door verkeerd geplaatste heggen)
• Koningin Emmaplein (situatie onduidelijk)
• Tongerseplein (heggen tussen rijbaan en fietspad, auto’s kruisen fietspad onvoldoende haaks)
• Rotonde Scharnerweg – Koning Clovisstraat (te klein, te veel verkeer)

Kruispunten met rechtsafslaand (vracht)verkeer.

• de kruispunten in de Fregatweg, Willem Alexanderweg en Balijeweg
• Tongerseweg bij Cannerplein (geen aparte groenfase voor rechtdoorgaand fietsverkeer)

Wegen waar fietsers vanaf fietsstroken linksaf moeten slaan en dus niet veilig kunnen stilstaan (en links kunnen worden gepasseerd door andere fietsers en auto’s, een groot nadeel van fietsstroken op drukke wegen):

• Wilhelminabrug – Franciscus Romanusweg en Wilhelminasingel – Sint Maartenslaan
• Sint Annadal – Ruttensingel en Sint Annadal – Brouwersweg
• Javastraat – fietspad Borneostraat
• Tongerseweg – Polvertorenstraat
• Willem Alexanderweg – Balijeweg
• Sibemaweg – doorsteek naar Groene Loper
• Cannerweg voor fietsers die rechtdoor de Tongerseweg gaan oversteken

Vanaf fietsstroken linksaf slaan is vooral lastig voor onbedreven fietsers en ouderen omdat omgekeken moet worden tijdens het fietsen en stoppen niet goed mogelijk is.

Het overzicht van deze voorbeelden maakt duidelijk dat er voor fietsveiligheid heel wat te doen valt in Maastricht. De gemeente doet wel iets maar het gaat langzaam: in 2018 konden twee locaties uit bovenstaande lijst worden verwijderd, in 2019 kon er slechts 1 worden verwijderd en kwam er 1 nieuwe bij (linksafslaan Sibemaweg – doorsteek Groene Loper).

De Fietsersbond heeft in 2014 een uitgebreidere lijst gemaakt met allerlei fietswensen (niet alleen op het gebied van verkeersveiligheid): wensen_voor_fietsroutes_definitief.