Het knooppuntensysteem

Informatie over bewegwijzering van fietsroutes volgens het knooppuntensysteem. Vanuit Belgisch Limburg veroverde dit systeem Vlaanderen, Nederland, Duitsland, de Belgische oostkantons en sinds 2020 ook Wallonië.

Wie bedacht het?

Mijningenieur Hugo Bollen is de uitvinder van dit fietsroutenetwerk. Hij bedacht het om de Belgisch-Limburgse mijnstreek na het sluiten van de mijnen weer wat nieuw leven in te blazen. Dit uitgekiende systeem is nu een dusdanig succes dat de streek zich afficheert als “Fietsparadijs Limburg”. Ook de beoogde economische opsteker voor de regio is niet uitgebleven, op zonnige zondagen is het hier en daar fietsfile rijden.

Hoe werkt het?

Allereerst worden er in een bepaalde streek mooie en zo veel mogelijk “autoluwe” fietswegen uitgezocht. Deze worden op een speciale landkaart groen ingekleurd.

De plek waar twee van die fietswegen elkaar kruisen noemt men een knooppunt.

Ieder knooppunt krijgt een uniek nummer. Langs de route staan bordjes die naar het volgende knooppunt verwijzen en vlak vóór een knooppunt staat steeds een bordje “U nadert knooppunt nr. …”.


In Nederland zijn de bordjes onopvallend groen/wit, in Vlaanderen opvallend blauw, in Wallonië wit/groen. De rode bordjes zijn voor wandelroutes. Deze foto is gemaakt op de grens bij Ulvend.

Op de speciale kaart, die in het beste geval bij elk knooppunt staat, zijn de afstanden tussen de knooppunten in kilometers aangegeven. Ook de moeilijkheidsgraad van de hellingen is met pijltjes aangegeven (hoe meer pijltjes hoe steiler).

Knooppunt 1
Knooppunt 1 ligt in het centrum van Maastricht.

Door nu van knooppunt naar knooppunt te fietsen kun je zelf elke willekeurige fietsroute “componeren”: je hoeft alleen maar de knooppunten waar je langs wil fietsen in de juiste volgorde te noteren.

Het grote voordeel van dit routesysteem is de flexibiliteit: je kan onderweg de route inkorten, uitbreiden of op een andere manier wijzigen (bijvoorbeeld afhankelijk van weer, tijd en energie).

Wil je een tocht van tevoren uitstippelen dan is het handig om ook zelf zo’n kaart te hebben. Per regio zijn er aparte knooppuntenkaarten ontworpen en deze zijn onder andere te koop bij VVV- en ANWB-kantoren. Ook sommige andere kaarten vermelden knooppuntenroutes.

Handige digitale knooppuntenplanners voor onze internationale regio zijn fietsnet.be en Visit Zuid-Limburg.

Tip

Noteer de nummers van de te volgen knooppunten in de juiste volgorde op een zelfklevend etiket of pleister en plak dat op het stuur, dan kun je steeds gemakkelijk doorfietsen. Een kaart heb je dan alleen nodig als je de route wil aanpassen of als je fout bent gereden.

Geen kaarten in Wallonië

In Wallonië moet je zelf zorgen voor papieren of digitale knooppuntenkaarten, want daar staan ze (nog?) niet langs de weg!

Wat kun je ermee?

Met dit pientere systeem kun je naar eigen inzicht en behoefte fietsroutes uitstippelen. Het kan in een lusvorm, maar ook kriskras door een gebied.

Je kunt kiezen voor sportieve tochten met steile klimmetjes of vrijwel vlakke trajecten, je kunt rustige streken opzoeken of juist dorpen en steden met gezellige terrasjes of cafeetjes. Kortom voor elk wat wils.

Het knooppuntensysteem biedt ook de mogelijkheid om met kinderen een soort puzzeltocht uit te zetten. De ouders schrijven dan voor de kinderen de nummers van de knooppunten in de goede volgorde op en de kinderen wijzen nu zelf de ouders de weg. De meeste kinderen zoeken onderweg enthousiast naar de bordjes voor het volgende knooppunt en zo leren ze spelenderwijs zich te oriënteren. Ze leren op die manier ook de omgeving kennen en vooral: ze leren fietsen.

Klachtenmeldpunten

Voor klachten over de knooppuntenroutes en hun bewegwijzering in Zuid-Limburg (Nederland):
https://www.visitzuidlimburg.nl/te-doen-in-zuid-limburg/routes-in-zuid-limburg/meldpunt-bewegwijzering-zuid-limburg/

Voor klachten over de knooppuntenroutes en hun bewegwijzering in Belgisch Limburg:
[email protected]