Haksels

De fietsroutes in Maastricht lijken meer op macaroni dan op edele spaghetti. Het komt nogal gehakkeld over. We hebben er onderzoek naar gedaan. Niet om vervelend te doen natuurlijk, maar om de ogen te openen. Maar wel met nadruk. Want er zijn overduidelijke gevallen van opzet.

Hieronder wat bevindingen:

Allereerst biedt de ondergrond weinig houvast: er zijn weinig doorlopende fietspaden en de verhardingen wisselen ook vaak. Dit zullen veel Maastrichtenaren wel herkennen. Slim omgaan met rode saus zou helpen!

Maastricht heeft ook versnijdingen die het consumeren van de fietsinfrastructuur moeilijker verteerbaar maken. Van enkele voorbeelden hebben we wat foto’s gemaakt.

Om te beginnen een specifiek probleem dat in 2012 is ontstaan door bruut weghalen van het doorgaand fietspad tussen de Akersteenweg en de J.F. Kennedybrug.

Hier wordt geen fietspad aangelegd, maar afgebroken. Het 30 km lange fietspad langs de N278 eindigt abrupt. Ergens in Maastricht, zonder een begrijpelijke voortzetting.
Voortaan komen de fietsers vanaf de N278 (van rechts op de foto) op deze drukke dwarsweg uit (de Sibemaweg). De positie van de fiets is duidelijk ondergeschikt en er is geen herkenbaar vervolg.
De persoon op de sportfiets komt vanuit het Heuvelland (vanaf de N278) op dit onoverzichtelijke kruispunt uit. Rechtdoor de weg vervolgen gaat niet.
De brede baan die fietsers moeten oversteken. Op deze plek ontbreekt een middeneiland. Voor goede fietsveiligheid zou autoverkeer het linksafvak moeten inleveren.
Er is hier later wel een opstelstrook gemarkeerd maar toch worden de kwetsbare fietsers hier weinig beschermd. Een plek die je liever vermijdt dan opzoekt.
Het zal je moeder maar zijn.
Deze oudere foto laat zien dat met een beetje goede wil het fietspad over het viaduct kan worden hersteld. De overheden tonen zich hierbij echter lange tijd Oost-Indisch doof.
De Sibemaweg zelf is ook niet in orde. Het trottoir is overmatig breed, maar toch is er geen plan om op deze schoolroute een fietspad te maken. De bus mag zelfs op de fietsstrook stoppen.
Vanaf de Sibemaweg linksaf oversteken is slecht geregeld en daardoor lastig en gevaarlijk. Terwijl het een schoolroute is. Dat levert stress op.
Het achterste meisje is door de lage snelheid haar balans kwijt en dreigt tegen de stoeprand te rijden of anderszins te vallen.
De mevrouw kiest voor haar veiligheid voor fietsen over het trottoir. Hier had dan ook een fietspad moeten liggen, of desnoods de hele straat terug naar een 30 km/uur-regime.

Door een slordigheid bij het A2-project is dit nieuwe knelpunt bekokstoofd. Op dat knelpunt komen fietsers die er niet willen zijn en de uitwisseling tussen de vier armen verloopt er slecht. De waarschuwingen en alternatieve recepten van de Fietsersbond werden tijdens de planvorming afgewezen. Uiteindelijk brak een nieuwe chef-kok met de dogma’s en besloot de Kennedysingel toch met een compleet fietspad te garneren. Nu is nog steeds wachten op het opdienen van deze gang (fietspad afgesloten in 2012, dus in 2025 wordt al 13 jaar gewacht op herstel).

Enge oversteekplekken wil je graag vermijden, ook als enkelen het pittiger kunnen verdragen dan andere. Het zijn als het ware giftige ingrediënten. Ze kunnen een grens vormen waar bepaalde mensen, wellicht veel mensen, niet over gaan.

In Maastricht zijn er nog maar weinig van zulke gevaarlijke oversteekplekken. De meeste zijn in de loop der jaren aangepakt. Maar toch niet alle!

Op industrieterrein Beatrixhaven onbeschermd linksaf slaan richting Bunde.
Kwetsbare fietsers komen per ongeluk bij een van de gevaarlijke oversteken op de Galjoenweg.
Een knooppuntenroute kruist hier de Fregatweg, een 80km/uur-weg met veel vrachtauto's. Verderop gaat de route over industrieterrein. Dit geeft Maastricht een slechte naam als fietsstad. Na de eerste keer komen fietsers hier niet graag terug.
Vanuit de Heeg moet je bij de Molensingel vaak lang wachten, maar dan sta je op de indraai van het autoverkeer.
Om vanaf de Wilhelminabrug linksaf te slaan moeten fietsers mengen met zware bussen en snelle busjes. Vlak daarvoor wordt de maximumsnelheid verhoogd met 20 km/uur.
Tijdens de ochtendspits is het bij deze oversteek bij het Tongerseplein een gevecht om rechtop te blijven. Voor basisscholieren is het een plek om buikpijn van te krijgen.
Het fietspad om verkeersplein Via Regia is al sinds de aanleg eind jaren '50 achter een heg verstopt. Auto's hebben ruim baan. Onveilig voor kinderen.
De gevaarlijke oversteek van de Brusselseweg bij Smeermaas lijkt Belgisch maar blijkt Maastrichts!

Op de ontsluitingswegen in de stadsranden liggen nog meer gevaarlijke oversteekplekken. Auto’s kunnen daar nog steeds te snel rijden.

Hierna enkele fietspaden die expres zo gemaakt zijn dat je moet stoppen met fietsen! Er wordt een loopje genomen met de klanten: deze gelegenheden zijn gesloten terwijl de bordjes open aangeven.

Het Ravenhofpad dat onopvallend en niet fietsbaar is aangesloten op de Ambyerstraat-Zuid. Er zijn niet alleen hekken maar zelfs ook opstaande trottoirbanden aangebracht.
Deze fietsers die uit het Ravenhofpad komen vallen net niet om. Ze werden verrast door de onmogelijke situatie.
Het Theresiapad heeft een belangrijke functie. Maar halverwege moeten bijna alle fietsers afstappen om door het hek te komen. Dat is de hinderlijkste plek, namelijk onderaan een helling: fietsers verliezen alle snelheid.
Vanuit Maartveld kun je zo met je kind achterop naar Basisschool Scharn. Moet je wel je zware fiets optillen om de bocht te nemen. Voorzichtig voor beentjes en voetjes hè!

Onvriendelijk, toch!?!

Maastricht schotelt de wijken van de stad trouwens verschillende menu’s voor.

In Maastricht oost hebben fietsers veel mogelijkheden om de stad te verlaten. Daar zijn ook verharde wegen zonder auto’s.

In Maastricht west zijn heel veel wegen waar een stuk verharding ontbreekt. Zo gauw je bij nat weer in het buitengebied kom je zompige hompen tegen. Nee, natuurlijk alleen op fietspaden, niet waar auto’s moeten kunnen rijden.

Honderdmetermodderduvel bij het fietspad naar de stuw (nieuw in 2020).
Dit is sinds 2009 een onderdeel van een grensoverschrijdend fietspad maar niet serieus ingericht.
Wie zijn gasten zulke snert voorzet, mag niet rekenen op sterren.
Vanuit Malberg kom je alleen door modder of over een ongewalst keienpad op het in 2020 geopende fietspad door het Lanakerveld.
Het Maastrichtse deel van de Van Akenweg: 1000 meter asfaltweggetje binnen de bebouwde kom, 500 meter modder erbuiten. Dat betekent een 500 meter lange Maastrichtse onderbreking van de enige autovrije verbinding met Lanaken, want het Belgische deel is sinds 2020 een verhard en van bomen voorzien fietspad van bijna 800 meter lang.

Het lijkt wel of er in Maastricht west een honderdmetermodderduvel de bereidingen verpest.

Soms zijn de kok ware rampen overkomen en floept de fietser van de ene pan naar de andere. De fietser wordt van de ene kant naar de andere kant overgezet, zoals op de Rijksweg bij De Heeg en op de Maasboulevard. Op de kaart is het een mooi recht lijntje… maar in het echt gaat het van links naar rechts en omgekeerd, tenzij je in de auto zit. En zo ging het ook bij de Noorderbrug: hoe kom je erop?

Maastricht heeft ook gerechten die niet op de menukaart worden getoond. Die worden niet vaak geprobeerd. Want de chef-kok kan ze moeilijk bij ieder tafeltje persoonlijk aanprijzen.

De paden die vanaf de normale veelgebruikte routes niet gezien worden blijven vaker een los eindje: ze worden geen samenhangend deel van het netwerk. Niet gezien, dus niet geprobeerd, dus geen gebruikers.

In deze zijstraat van hoofdroute Ambyerstraat-Zuid takt onzichtbaar een mooi fietspad aan (Peutgensweg).
Fietsers worden hier over de Wilhelminaburg geleid. Waarom kom je niet op het idee om er eens rechts onderdoor te gaan? Omdat de bomen óp het pad zijn geplaatst!
In plaats van een doorlopend fietspad naar de school en het Hotelschoolpark zijn er een toegangsweg en voetpaden aangelegd, waardoor de fietsroute onherkenbaar werd.

Het is dus wenselijk de voorzieningen herkenbaar met elkaar te verbinden. Dit helpt de voorziening aan de eerste klanten. Als die tevreden zijn volgen andere gebruikers in grotere aantallen.

En tenslotte liggen een boel scherpe bochten, obstakels en onpasselijke ingrediënten (andere activiteiten dan fietsen) soms wat zwaar op de maag.

Als dessert een korte fotogalerie met zulke restjes. Kijk later nog maar eens of er aanvullingen bijgeplaatst worden, want het aanbod is groter:

De Boschstraat behoort tot de plekken waar rechtdoor gaande fietsers voorrang wordt ontnomen. De foto toont ook nog een lastig stoeprandje maar dat hoekje is in 2021 gelukkig weggehaald.
Horeca en retail veroorzaken proppen in de zuidelijke fietsader om het centrale voetgangersgebied.
Wat overdreven maatregelen tussen een woonplek en de stedelijke fietsroute.
Het hoofdbestanddeel van deze enorme pizza is autorijbaan, de brede rand daaromheen is voetgangersgebied. Klaar om te serveren of klopt hier iets niet?
Er is wel een lift naar de Hoeg Brögk, maar vanuit het park gezien ligt die achter struiken, twee rijbanen, twee hekken en een stoepje.
De verbinding van de lift van de Hoeg Brögk met de fietspaden op Maasboulevard en in het park is opzettelijk onderbroken door hekken en andere obstakels.
Ontmoedigen of verleiden om de fiets te gebruiken?

Wanneer is het goed?

Als je in (=binnen) Maastricht net zo graag gaat fietsen als eten!