Direct naar inhoud
Fietsersbond Maastricht en Heuvelland

Het parkeren van auto’s

Wat willen we niet en wat willen we wel?

Een gezonde stad gebruikt ook autoparkeerbeleid om ruimte te maken voor fietsen en lopen. Auto’s staan gemiddeld 23 (!) uur per dag stil. Het gebruik van auto’s delen met anderen levert veel ruimte op. Ook is een auto groot hè, ze worden gemiddeld zelfs steeds groter. Een auto heeft 10 x zoveel ruimte nodig om te parkeren als een fiets.

Nog steeds bezetten stilstaande auto’s een heel groot deel van de openbare ruimte. Dat maakt de openbare ruimte niet alleen minder aantrekkelijk maar gaat ook ten koste van andere gebruiksmogelijkheden. Voor fietsers betekenen geparkeerde auto’s vaak meer gevaar en onaantrekkelijke straten.

Met een andere organisatie van het parkeren kan het aantrekkelijker worden gemaakt om de fiets te nemen.

Waar moet op worden gelet bij het organiseren van de parkeerruimte?

1. Geen parkeerplaatsen langs gebiedsontsluitingswegen, hoofdfietsroutes en op straathoeken.
Vanwege veiligheid en doorstroming moeten fietsers afstand houden tot portieren, uit de dode hoek fietsen en op overzichtelijke kruispunten oversteken. Benut de ruimte naast wegen met snel rijdend, intens of zwaar verkeer in de eerste plaats voor fietspaden. Want fietsers zijn en voelen zich kwetsbaar en waarderen daarom gescheiden fietsvoorzieningen. Aanleg van vrijliggende fietspaden is ook een goede manier om meer mensen over te halen zich per fiets te gaan verplaatsen. Bij dwarsparkeervakken zijn fietsers in Maastricht ernstig ten val gekomen, die kunnen alleen veilig worden toegepast als ze extra diep zijn zodat bestuurders uitzicht hebben bij uitrijden. Op ventwegen kunnen langsparkeervakken beter links worden gesitueerd, niet alleen om portierongevallen te voorkomen maar ook om een buffer te leggen tussen gemotoriseerd en ongemotoriseerd verkeer. Op straten met langsparkeren moeten de trottoirs op de hoeken en bij oversteekplaatsen ruim worden uitgebouwd zodat er ook voor kinderen een vrij zicht is en de oversteeklengte zo kort mogelijk.

2. Parkeervoorzieningen zoveel mogelijk op terreinen en in garages.
Straten zonder auto’s zijn veiliger en aantrekkelijker. Nieuwe oplossingen daarvoor zijn groen ingepaste parkeervelden en tussen woningen ingepaste collectieve parkeerkoffers.

3. Fietsparkeerplaatsen dichterbij dan autoparkeerplaatsen.
Het fietsgebruik wordt gestimuleerd als de fiets letterlijk het meest voor de hand liggende vervoermiddel is. Dat geldt zowel bij woningen als bij voorzieningen. Bij voorzieningen als winkelcentra moeten fietsers en voetgangers prettig en veilig de ingang kunnen bereiken, zonder eerst een zee van blik te moeten doorkruisen en daarbij in conflict te raken met parkerende voertuigen. De beloning van effectief fietsbeleid is dat er minder parkeerruimte nodig is: op de plek van 1 auto kunnen zeker 10 fietsen staan.

4. De binnenstad autoluw door het beperken van het aantal autoparkeerplaatsen.
De binnenstad van Maastricht heeft volgens de gemeenteraad 7300 openbare autoparkeerplaatsen en ruim 5000 fietsparkeerplaatsen. Daarnaast zijn ook heel veel binnenterreinen omgebouwd tot private parkeerterreinen en wordt onder nieuwbouw ook fors geïnvesteerd in parkeerruimte. Die grote hoeveelheid autoparkeerplaatsen trekt autoverkeer de compacte binnenstad met zijn smalle straten in. Terwijl het aantal autoparkeerplaatsen in de binnenstad opvallend hoog is, is er een chronisch tekort aan fietsparkeerplaatsen. Om de mensen op een goede manier in de binnenstad te krijgen moet daar dus de ruimte voor zowel rijdende fietsers als geparkeerde fietsen worden uitgebreid en het aantal autoparkeerplaatsen beperkt.

Investeringen in parkeren trekken auto’s aan

De laatste jaren zijn veel nieuwe autoparkeerplaatsen gerealiseerd, zoals bij Cabergerweg/Frontensingel, bij Fort Willem en op het Sphinxterrein. Bij station Noord is in 2014 een groot P&R terrein opgeleverd en bij het centraal station een garage. Het P&R terrein bij station Noord is in 2018 fors uitgebreid. Ook kwam er een tweede garage bij het Centraal station in Wyck. Aan de Demertdwarsstraat werd een groot groengebied met asfalt bedekt voor (alleen) de Tefafbeurs. Winkelcentrum Heer kreeg een dure garage en bij winkelcentrum Brusselsepoort is er een in voorbereiding. De realisatie van de grote parkeerterreinen op afstand is niet samen gegaan met het verminderen van parkeerplaatsen in het centrum of op andere gevoelige plekken. Ook voor het wonen in de binnenstad is heel veel geïnvesteerd in (ondergrondse) parkeergarages.

Als we daarbij bedenken dat onze gemeentebesturen steeds beweren prioriteit aan de fietser te geven en dat op de plaats van 1 auto wel 10 fietsen kunnen staan, is er genoeg aanleiding om autoparkeerplaatsen om te bouwen tot fietsparkeerplaatsen, fietspaden, fietsstroken, losplekken buiten de rijbaan, ruimte voor voetgangers en verblijven en/of groenvoorzieningen. Niet in het wilde weg, maar daar waar dat voor fietsers, bedrijven en/of bewoners bijzonder nuttig is. Ook kan een groter deel van de Vrijthofgarage als fietsenstalling worden ingericht.

Dit inzicht leidt tot talrijke wensen op concrete locaties, zoals:

Adelbert van Scharnlaan
Deze straat heeft twee rijbanen en maar liefst 4 rijen geparkeerde auto’s. Een eigen ruimte voor de fiets is er niet, waardoor auto’s achter fietsers moeten blijven hangen en de kruispunten door gebrek aan zichtlijnen gevaarlijk zijn. Nu de A2-tunnel klaar is kun je bij de Groene Loper oversteken van de Heerderweg naar de Adelbert van Scharnlaan. Dan wordt deze straat een alternatief voor de Akersteenweg. Tenminste, als de buitenste twee van de vier rijen geparkeerde auto’s worden vervangen door een fietsstrook.

Ambyerstraat noord
In Amby komen fietsers geweldig in de knel tussen rijdende en geparkeerde auto’s terwijl er parkeerplek genoeg is op het Severenplein.

Brusselsestraat
Een fietspad aanleggen achterlangs de dwarsparkeervakken

Het Bat
Zoekende automobilisten blokkeren hier veelvuldig de belangrijke fietsroute om het voetgangersgebied. Ook zijn de schuinparkeervakken te klein waardoor auto’s over de rijbaan uitsteken. Maastricht is trots op zijn binnenstad maar als fietser kun je dat hier niet ervaren. Het lijkt er meer op een parkeerterrein dat omzichtig moet worden doorkruist dan op een belangrijke en hoogwaardige fietsroute.

Balistraat: nieuw knelpunt
Dit is niet alleen een smalle woonstraat, maar ook een onderdeel in de fietsroute tussen Daalhof en het stadscentrum. Zou daarom een fietsstraat moeten zijn. Maar de gemeente is erg afwachtend met fietsbeleid. Daardoor kan het gebeuren dat de straat recent aan een kant vol is komen te staan met auto’s die hier gratis lang kunnen blijven staan. De afwachtende houding heeft geleid tot minder ruimte voor de fiets en meer ruimte voor de auto. Op de overgebleven strook moeten fietsers het maar oplossen met de tegenliggers.

Boschstraat
Een mooie straat maar een rommelige rijbaan. Er is voor gekozen om parkeren op de rijbaan toe te staan én om de straat fietsroute te noemen. Dat is ambigu. Fietssuggestiestroken van comfortabele bestrating (klinkers of kleinplaveisel) zouden wel een passende inrichting zijn.

Brusselsepoort, winkelcentrum
Dit winkelcentrum wordt uitgebreid en krijgt een parkeergarage. Voor de plint van het gebouw zou niet alleen een trottoir, maar een brede fiets- en loopzone moeten komen, met fietsenrekken, winkelwagens en een directe fietsaansluiting op de Dr. Bakstraat. Ook zouden toevoerstraten als de Aesculaapstraat en de Eenhoornsingel parkeervrij moeten worden.

Cabergerweg
Een drukke weg op een helling, ook zwaar vrachtverkeer, maar smalle fietsstrookjes. De langsparkeervakken aan de oostzijde hebben door de sloop van bedrijfsgebouwen en de ombouw naar milieupark hun functie verloren. Opheffen van deze langsparkeervakken maakt het mogelijk om binnen de ruimte van de weg fietsstroken te maken die meer dan breed genoeg zijn voor twee fietsers naast elkaar of, misschien nog liever, een fietspad voor fietsers die tegen de helling op klimmen. Dat vergroot de gemiddelde afstand tussen fietsers en het brullende gemotoriseerde verkeer. Jammer dat dit niet werd meegenomen in het Noorderbrugproject of bij de verplaatsing van het milieustation.

Capucijnenstraat
Een groot deel van de ruimte in deze krappe straat wordt door geparkeerde auto’s in beslag genomen. Wij hebben vernomen dat de ondergrondse parkeergarage van het Charles Voscour onderbezet is. Deze toegangstraat van de binnenstad zou een fietsstraat moeten worden met ook meer ruimte voor de vele voetgangers.

Dorpstraat Heer
Ter hoogte van het winkelcentrum krioelen auto’s, brommers, fietsers en voetgangers door elkaar. Ook is er wachtruimte nodig voor het verkeerslicht. Toch staan er auto’s langdurig niets te doen. In 2013 is aan de achterzijde een grote en dure parkeervoorziening aangelegd, zelfs met een luxueus tapis roulant. Dan zou het toch mogelijk moeten zijn om aan de voorzijde fietsers en voetgangers meer ruimte te geven door parkeerplaatsen op te heffen.

Galjoenweg
Het is verbazend dat er nog steeds enkele fietsers durven te komen op het deel van deze weg waar fietspaden ontbreken maar zwaar vrachtverkeer niet. Maar misschien is dat per ongeluk en komen ze nooit weer. Om fietspaden te maken, moeten enkele parkeerhavens verdwijnen. Op het oostelijke deel van de weg zijn de fietspaden al klaar.

Grote Gracht: ruimte gemaakt!
Fietsers waren jarenlang ongewild verkeersremmer bovenaan deze straat waar de rijbaan taps toeliep. Dit is gelukkig opgelost in 2014. Het aantal parkeerplaatsen in de Grote Gracht werd verminderd onder applaus van ondernemers uit de straat. Elders in de straat hebben is autoparkeerruimte gedeeltelijk omgezet in fietsparkeerruimte.

Hoogbrugstraat
Als gevolg van de smalle restruimte tussen de geparkeerde en stilstaande auto’s vraagt de opgave om heelhuids door deze historische straat te komen alle aandacht van de fietsers. Meest hinderlijk zijn de dwarsparkeerplaatsen op een deel van de straat. Ze zijn onvoldoende diep waardoor de uitrijdende automobilist al op de rijbaan komt voordat er zicht ontstaat op aankomend verkeer.

J.W. Beyenlaan
Belangrijk fietspad door Randwyck dat zo dicht op een parkeerterrein ligt, dat fietsers er hinder van de bumpers hebben. Naast het smalle fietspad liggen maar liefst drie rijstroken waarover bijna geen verkeer rijdt. Rare verdeling.

Koning Clovisstraat en Czaar Peterstraat
Schuinparkeerplekken die wat klein zijn. Daardoor staan auto’s gedeeltelijk op de fietsstrook van deze wat smalle weg.

Meerssenerweg bij MOSA
Verbeterd: de veel te korte schuinparkeerplekken zijn rond 2023 vervangen door langsparkeerplekken.

Maasboulevard bij Stadspark
Het is onwenselijk dat fietsers over een smal strookje tussen geparkeerde toeristenbussen en de rijbaan rijden. Hier proef je nog de fietsonvriendelijke jaren ’60 waar een portie STOP nodig is.

Oeverwal: hoera, een entree gerealiseerd!
Achter een gesloten rij auto’s ligt park de Kleine Griend met een promenade langs de Maas, een horecavoorziening en de toegang van de platte zaal. Begin 2023 zijn enkele parkeerplaatsen opgeheven om een herkenbare ingang te maken. Hopelijk wordt die in de toekomst nog fraaier en toegankelijker gemaakt door deze entree voor het langzaam verkeer nog verder naar voren te trekken en gelijk te trekken met de parkeervakken. Verder is het aantal m2 autoparkeerruimte nog steeds ongeveer even groot als de Kleine Griend zelf en wordt de bewegwijzerde fietsroute over dit “parkeerterrein” loopt niet speciaal gefaciliteerd. Er moet een keuze worden gemaakt voor aanpassing van de fietsbewegwijzering of voor aanpassing van de straat.

Peter Huyssenslaan
Dit is een “grijze weg”, een 50 km/weg zónder fietsvoorzieningen, maar mét geparkeerde auto’s op de rijbaan. Weer een wederopbouwweg waar geen fietspaden werden aangelegd en waar dat dus alsnog moet gaan gebeuren.

Porseleinstraat
Het is mooi dat er dicht bij de mensen leisurevoorzieningen zijn gekomen. De parkeervakken op de Porseleinstraat zouden echter de aanleg van vrijliggende fietspaden op deze 50 km/uur-weg niet in de weg mogen liggen. Tenslotte gaat de voorziening voor fietser toch boven die voor de auto?

Prins Bisschopsingel zuidoost: tweerichtingsverkeer voor fietsers gerealiseerd!
De buurt heeft behoefte aan een fietspad van de Sint Pieterskade naar de Graaf van Waldeckstraat (tegen de rijrichting in). Dit fietspad is gerealiseerd in 2014 waarbij enkele zelden gebruikte parkeerplaatsen zijn vervallen.

Randwyck (groengebieden)
De openbare ruimte van Randwyck biedt al meerdere decennia een treurige aanblik door de enorme, centraal gelegen en armoedig ingerichte parkeerwoestenij voor het ziekenhuis. Ook het groengebied tussen de J.F. Kennedysingel en het MECC is ingericht als parkeergebied voor auto’s ondanks de bouw van talrijke ondergrondse en bovengrondse parkeergarages. Sanering van het parkeren is wenselijk om de Groene Loper door te trekken naar de G. Martinolaan en om van het centrale gebied tussen ziekenhuis en MECC een aangename buitenruimte te maken voor doorgaande fietsers en de vele bezoekers en bewoners van Randwyck.

Scharnerweg
Een van de drukste hoofdroutes van Maastricht met zo’n 8000 fietsers per dag. Conflicten met in- en uitparkerende auto’s leidden in 2017 tot een gewonde fietser.

Sint Hubertuslaan (langsparkeerplaatsen)
Hier is niet alleen al een zwaar fietsongeluk gebeurd doordat onverwacht een portier werd geopend, ook voor het parkgevoel is de muur van auto’s langs de Sint Hubertuslaan heel nadelig. Dat de parkeerplaatsen tot ver op de hoek doorlopen verzwakt de visuele verbinding tussen Van Heylerhofflaan en het Tapijnfietspad, die niet recht op elkaar aansluiten. Fietsers die vanuit de Van Heylerhofflaan oversteken hebben daardoor ook slecht zicht naar de rijbaan rechts, wat vooral nadelig is voor kinderen die er immers worden afgedekt door geparkeerde voertuigen. Minimumpakket: stoep verbreden op de hoek. Maximumpakket: de hele rij langsparkeerplaatsen weg (parkeren op P&R).

Statenstraat
Verbinding van de Capucijnenstraat naar het Vrijthof waar het te smal is om te fietsen als auto’s je tegemoet komen. De rijbaan is breed genoeg, maar er staan altijd auto’s op. Maar er is toch een parkeergarage onder het Vrijthof?

Stationsstraat: reconstructie gerealiseerd!
Hier zijn in 2018 de parkeervakken opgeheven waardoor de straat een ruimtelijker aanzicht kreeg. Bij winkels zoals de kleine supermarkt is wel nog behoefte om de fiets kort te mogen parkeren.

Van Hasseltkade
Om de Maasboulevard te voorzien van een doorlopend fietspad, toch geen buitenzinnige wens, is het nodig de Van Hasseltkade een nieuw profiel te geven. Maastricht als fietsstad en de Van Hasseltkade als historische straat knappen daar van op.

Volksplein
Gevaarlijke dwarsparkeervakken opheffen

Wycker Brugstraat
Niet zozeer de geparkeerde auto’s vormen een probleem dan wel de hinder en stress die parkeerzoekverkeer en lossende wagens veroorzaken. Laad- en losplekken op de plaats van de parkeerhavens zou een stuk beter zijn. Alleen aan de zuidkant parkeren levert ook kostbare ruimte op.