Ideeën voor het Belvédèregebied

Onze eerste ideeën en wat er van terecht komt

Midden jaren ’90 namen wij deel aan een ideeëncaroussel voor de grote herstructureringsplannen voor het gebied rondom Bosscherveld (Belvédère). Begin 2013 werden de plannen voor de verlegging van de Noorderbrug bekend en stapje voor stapje is invulling gegeven aan de functies in de deelgebieden. Het wordt steeds duidelijker welke van die ideeën realiteit worden.

Idee: scheiden van autoverkeer en fietsverkeer
Het fietsroutenetwerk en het autoverkeersnetwerk kunnen in dit grote gebied meer dan in Maastricht tot nu toe gebruikelijk worden gescheiden, om het fietsen aantrekkelijker te maken. Dan hebben fietsers immers minder last van lawaai en drukte en ademen zij betere lucht in. In het gebied liggen diverse kansen om fietsers en auto’s te scheiden.

Op dit punt wordt een kleine winst geboekt. Er is langs de nieuwe weg richting Lanaken (Belvédèrelaan) een fietspad op substantiële afstand van de rijbaan gerealiseerd, maar dit is voorlopig geen belangrijke route. En er is een kort fietspad over twee fietsbruggen in het Frontenpark. Over het algemeen rijden fietsers ook in de toekomst voornamelijk over de fietspaden langs drukke tot zeer drukke wegen. Het is niet gelukt om een geheel eigen fietsstructuur te maken op basis van een nieuw aan te leggen fietspad langs de spoorbrug. 

Idee: veilige fietsverbinding tussen Boschpoort en Maastricht west
Een goede fietsverbinding tussen Boschpoort en Maastricht-west ontbreekt. De bestaande verbinding over de Fort Willemweg door bedrijventerrein Bosscherveld is gevaarlijk, sociaal onveilig en onaantrekkelijk. Daardoor totaal ongeschikt om vanuit Boschpoort met de kinderen naar speeltuin Fort Willem te fietsen. Bedrijventerrein Bosscherveld is ook een barrière tussen Bosscherveld en winkelcentrum Brusselsepoort of de scholen in Maastricht-west. Het ligt voor de hand om het fraaie gedeelte bij de sluis en ophaalbrug autoluw te houden en de fietsroute na omlegging van de aanlanding van de Noorderbrug door een autoluw gebied met woningen voort te zetten.

Fraaie locatie
Na de fraaie brug langs Sluis 19 in de Zuid-Willemsvaart…kom je liever niet tussen vrachtauto’s terecht.

Op dit punt wordt nauwelijks winst geboekt:

  • aan de noordkant van het nieuwe Noorderbrugtracé blijft de Fort Willemweg druk bereden door (vracht) verkeer, want het blijft een ontsluitingsweg van Boscherveld, terwijl fietspaden ontbreken,
  • aan de zuidkant van het nieuwe Noorderbrugtracé, aan de rand van het nieuwe Frontenpark, gaat het nieuwe tweerichtingsfietspad gelijk op met de heel drukke weg, is er een fors hoogteverschil ingebouwd met juist op het laagste punt (waar fietsers van nature hard rijden en niet willen remmen) een kruispunt.

Voor de wegen en straten in Bosscherveld die geen fietspaden hebben, pleiten wij voor invoering van 30 km/uur als maximumsnelheid. Echter, daarvoor is weinig interesse van de kant van de gemeente.

Idee: doorlopende route langs de Maas
Door het aaneenkoppelen van bestaande aantrekkelijke schakels is het mogelijk een verkeersvrije Maasoeverroute te realiseren, namelijk vanaf de Maasboulevard, onder de herstelde boog van de Sint Servaasbrug door over de kade tot bij het Bassin en vandaar via de Commandeurs­laan tot aan de Bosscherweg. Daarmee zou een verbinding tot stand komen van de langeafstandsroute Ravel 1 (Maastricht-Luik) met de Vlaamse fietsroutes bij Smeermaas. De bestaande noordzuidroute is zeer onsamenhangend en bovendien sterk vervuild en lawaaiig, vooral bij de Van Hasseltkade, het Bassin en de Boschstraat. Voor de inpassing van de tram verdwijnt een middeneiland in de Maasboulevard bij het Bassin, waardoor de omgeving van het Landbouwbelang en de Sappi fietsenstalling moeilijk bereikbaar dreigen te worden.
De Commandeurslaan is een fietspad met allure, in een verrassend groene omgeving…

hekwerk Sappi
… maar dit hekwerk bij de parkeerplaats van de papierfabriek stond het gebruik van het fietspad zeker 10 jaar in de weg! Door verwijdering van het kleine hekje in 2006 of 2007 werd de route weer toegankelijk. Hier ligt nu het smalste fietspad van heel Maastricht!

Doorlopende fietsroutes over beide Maasoevers zijn in 2009 als project in het Fietsplan opgenomen. Er is echter nog niets aan gedaan. Wij deden in 2014 een beroep op Sappi om een strook rondom de fabriek aan de openbaarheid terug te geven. Dit in het kader van een bezwaar dat wij bij de gemeente indienden tegen het verkeersbesluit waarmee de gemeente een groot stuk van de Commandeurslaan aan het verkeer wil onttrekken. Later heeft de gemeente een deel van de Commandeurslaan verkocht aan Sappi en werd een deel van de historische weg privé en een deel verwijderd.

Idee: aanleg van een fietsbrug over de stuw
De Noorderbrug is heel onaantrekkelijk voor fietsers. Met een brug langs de stuw en eventueel aansluitend over de overlaat worden niet alleen de recreatieve fietsmogelijkheden benut, maar verbeteren ook de fietsverbindingen tussen Borgharen, Bunde en Beatrixhaven en Maastricht west en Maastricht centrum. Deze brug zou nu eens echt moeten worden gebouwd en met een korte route worden verbonden met het centrum van de stad.

Dit idee is al regelmatig afgeschoten en toch weer opnieuw in beeld gekomen. Inmiddels zijn er ook nieuwe ideeën bijgekomen; namelijk een laagwaterbrug of pontonbrug tussen Borgharen en de Oude Smeermaeserweg en ook een fietspad langs de spoorbrug kan aan de behoefte aan aantrekkelijke verbinding tussen beide Maasoevers voldoen. Anno 2019 hebben wij de planning van een brug langs de stuw gezien…De keuze lijkt gemaakt maar ontwerpen zijn voor de Fietsersbond onbekend.

Idee: Fietsen over het bestaande jaagpad
Het westelijk jaagpad langs de Zuid-Willemsvaart moet behouden blijven als een rustige fietsroute naar het hart van Belvédère en zo mogelijk verder.

Groene wegen
In het noorden van het Belvédèregebied kón je hier naar links, langs het spoor richting de Brusselseweg, maar kun je nu alleen nog naar rechts over de Sillebergweg naar Smeermaas. Het landschap biedt een verrassende beloning.

Het voortzetten naar het noorden is lastiger geworden nadat het pad aan de oostkant van de spoorlijn onlangs is verdwenen, namelijk bij het zinloos opknappen van het spoor voor goederentreinen (die er immers niet rijden). Positief is wel dat niet alleen het jaagpad maar nu ook de Industrieweg (aan de andere kant van het spoor) er fraai bij ligt door de natuurvoorzieningen die langs het spoor zijn gemaakt.

Idee: fietspad onderlangs de steilrand
De toekomstige wijk zou in het westen voor fietsers moeten worden ontsloten met een solitair fietspad tussen de bebouwing en de steilrand, dat zo ver mogelijk naar het noorden doorloopt en daar aansluit op een doorgaande route. Op die manier ontstaat een route die voor utilitaire fietsers (toekomstige bewoners) en recreatieve fietsers aantrekkelijk is.

Groen
Onderlangs deze steilrand bij het Rondeel zou je fijn kunnen fietsen.

Hier ligt nu een breed fietspad. Er zijn echter nog weinig fietsbestemmingen en het perfecte fietspad eindigt oninteressant op de Caberg bij de Brusselseweg.

Idee: verbindingen door de steilrand
Mogen daar misschien ook specieke fietsroutes bij zijn en het aantal autoverbindingen beperkt? Voor fietsers zou een pad vanaf de voorlaatste rotonde in de Brusselseweg door het prachtige, geleidelijk aflopende dal naar de nieuwe Bosscherlaan erg aantrekkelijk kunnen zijn. Ergens halverwege zou zo´n solitair fietspad over kunnen gaan in een woonstraat die voor auto’s ontsloten is via de Bosscherlaan.

Groene idylle
De plannenmakers dachten aan een weg door dit idyllische droogdal, wij fietsen er liever over een prettig fietspad zonder auto´s.
In 2014 hoorden we via-via dat deze weg en aanpalend vastgoed niet worden aangelegd

Goede vormgeving fietspaden
Voor de nieuwe Bosscherlaan en andere wegen waar fietsers langs druk gemotoriseerd verkeer moeten rijden, willen wij dat de afstand tussen fietspad en rijbaan aanzienlijk groter wordt dan in Maastricht meestal het geval is.

De grotere afstand lukt op de “Belvédèrelaan”, maar op de belangrijkste fietsverbindingen rijden fietsers dicht langs autoverkeer. Begin 2013 heeft de Fietsersbond nog enkele kleine kansen voor verbeteringen aangegeven, zoals verbreden van de fietsstroken op de Cabergerweg. De gemeente heeft daar niets mee gedaan. Dat geldt ook voor de wensen om vanwege het lawaai en de stank op de Noorderbrug een scherm aan te brengen tussen rijbaan en fietspad, en om er verlichting langs het fietspad aan te brengen (dat is overal gedaan behalve op de brug).

Idee: fietsers niet laten omrijden
Dat lijkt vanzelfsprekend, maar is het niet zo blijkt. De tekening van de fietsstructuur in het Masterplan Belvédère laat zien dat de fietsroute langs de Fort Willemweg tussen de Kastanjelaan en de toekomstige Bosscherlaan verdwijnt! Ook vanaf de Cabergerweg kunnen fietsers daar niet meer naar links of naar rechts bij de Fort Willemweg. Over 1 kilometer ontbreekt dan een oost-westverbinding voor fietsers, een slechte zaak! Wij hebben compensatie gevraagd in de vorm van een snelle en goed herkenbare nieuwe route.

Een van de grootste successen van 2012 is dat ook de fietsers een rechtstreekse route krijgen tussen de Ravelijn en de Noorderbrug!

Idee: Sphinxgebied goed bereikbaar voor fietsers
Hier komen veel woningen. Het is van belang dat de bewoners en hun bezoek de woning met de fiets kunnen bereiken en veilig kunnen stallen. Het Masterplan Belvédère vermeldt een nieuwe fietsverbinding over de Lage Fronten naar het noorden, over een oude spoorbrug. De stratenstructuur van het Sphinxgebied moet daar op aansluiten. Omdat de Bosschstraat niet aantrekkelijk is om te fietsen, zou er positief op moeten worden ingespeeld dat ook niet-bewoners door het Sphinxgebied zullen fietsen, namelijk om naar het noordelijke Belvédèregebied te gaan.

De woningbouw is fors naar beneden bijgesteld: de woningbouw in het Bosscherveld vervalt zelfs geheel. Het accent komt meer te liggen op de deelgebieden in de binnenstad. Op het terrein van Nutsbedrijven is een buurt gebouwd met een soort middeleeuws stratenpatroon, onze wens voor een doorgaande fietsroute in het verlengde van Hoog Frankrijk is afgewezen. Anno 2014 zijn allerlei fietsersaantrekkende functies naar de voormalige Timmerfabriek van de Sphinxfabriek gehaald: allereerst de Muziekgieterij en later filmtheater Lumière. Een heleboel fietsenrekken werden geplaatst en die worden ook alle gebruikt. In 2018 kwam het Student Hotel in het enorme Eiffelgebouw, met 300 fietsen in de kelder. In 2019 zijn fietspaden aan de mooi met bomen beplante Frontensingel in gebruik genomen. De positie van de fiets in de directe omgeving wordt nog bedreigd door de aanleg van de tram, een project dat steeds wordt uitgesteld. De fietsverbinding over de oude spoorbrug is zo smal dat het kennelijk is afgewaardeerd tot wandelpad die bovendien stuit op een enorm parkeerterrein op de hoek van Frontensingel en Cabergerweg (het voormalige goederentreinenemplacement).

Idee: toevoeging doorsteek Boschpoort
Deze wijk wordt uitgebreid met woningen rondom de Jo-Johaven. De enige ontsluiting voor fietsers is gepland aan de Bosscherweg. Voor voetgangers gaf het bestemmingsplan een doorsteek aan naar het hart van de wijk. Maar fietsers hebben toch ook graag een korte route die niet onnodig langs auto’s gaat? Ons verzoek werd gehonoreerd en er zal een fietsvoorziening worden toegevoegd!

Dit bouwproject lijkt niet door te gaan als gevolg van het ontbreken van de behoefte aan meer woningen.